28 tội danh người dưới 16 tuổi buộc phải chịu trách nhiệm hình sự

Cụ thể, Khoản 2 Điều 12 Bộ luật Hình sự 1999 quy định “Người từ đủ 14 tuổi trở lên nhưng chưa đủ 16 tuổi chỉ phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng”.

Quy định này không nêu rõ các tội danh cụ thể, đồng nghĩa với việc phạm vi trách nhiệm hình sự của người phạm tội trong độ tuổi này là rất rộng và do đó nhiều khi đi ngược lại với mục đích giáo dục người chưa thành niên trong độ tuổi này.

Tuy nhiên, Khoản 3 Điều 1 Luật sửa đổi Bộ luật Hình sự 2017 đã giới hạn lại phạm vi trách nhiệm của người chưa thành niên từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi bằng cách liệt kê các tội danh cụ thể. Theo đó, người phạm tội trong độ tuổi này phải chịu trách nhiệm về các tội phạm rất nghiêm trọng, tội phạm đặc biệt nghiêm trọng sau đây:

• Các tội phạm xâm phạm sức khỏe, tính mạng: Tội Giết người (Điều 213); Tội Cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác (Điều 134); Tội Hiếp dâm (Điều 141); Tội Hiếp dâm người dưới 16 tuổi (Điều 142); Tội Cưỡng dâm (Điều 143); Tội cưỡng dâm người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi (Điều 144); Tội Mua bán người (Điều 150); Tội Mua bán người dưới 16 tuổi (Điều 151).
• Các tội phạm xâm phạm quyền sở hữu: Tội Cướp tài sản (Điều 168); Tội Bắt cóc nhằm chiếm đoạt tài sản (Điều 169); Tội Cưỡng đoạt tài sản (Điều 170); Tội Cướp giật tài sản (Điều 171); Tội Trộm cắp tài sản (Điều 173); Tội Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản (Điều 178);
• Các tội phạm về ma túy: Tội sản xuất trái phép chất ma túy (Điều 248); Tội Tàng trữ trái phép chất ma túy (Điều 249); Tội vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250); Tội mua bán trái phép chất ma túy (Điều 251); Tội Chiếm đoạt chất ma túy (Điều 152);
• Các tội phạm xâm phạm an toàn công cộng, trật tự công cộng: Tội Tổ chức đua xe trái phép (Điều 265); Tội Đua xe trái phép (Điều 266); Tội Khủng bố (Điều 299); Tội phá hủy công trình, cơ sở, phương tiện quan trọng về an ninh quốc gia (Điều 303); Tội chế tạo, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, mua bán trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự (Điều 304);
• Các tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông: Tội phát tán chương trình tin học gây hại cho hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử (Điều 286); Tội cản trở hoặc gây rối loạn hoạt động của mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử (Điều 287); Tội xâm nhập trái phép vào mạng máy tính, mạng viễn thông hoặc phương tiện điện tử của người khác (Điều 289); Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản (Điều 290).

Như vậy, hiện tại người dưới 16 tuổi vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự nếu có hành vi phạm tội thuộc 28 tội danh đã nêu ở trên.