Hành hung là gì, pháp luật quy định ra sao?

Chiều 17-10, bà Nguyễn Phương Hằng livestream cho rằng mình bị ông Võ Hoàng Yên và 4 luật sư của ông Yên hành hung tại phòng làm việc Công an TP.HCM. Công an thì khẳng định bà Hằng thông tin sai sự thật.

Sự việc nêu trên đã gây ra nhiều tranh cãi về pháp lý. Pháp luật quy định hành hung là gì, và việc bà Hằng thông tin sai sự thật có thể dẫn đến hậu quả pháp lý nào?

Thế nào là hành hung?

Luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng theo từ điển tiếng Việt, từ “hành hung” có nghĩa làm những điều thô bạo, xâm phạm một cách trái phép đến người khác như đánh đập, phá phách, làm dữ…

Còn các văn bản quy phạm pháp luật không có định nghĩa hành hung là gì. Tuy nhiên, từ hành hung được dẫn chiếu trong một số điều của Bộ luật hình sự như hành vi hành hung để tẩu thoát trong tội: cướp giật tài sản, công nhiên chiếm đoạt tài sản, trộm cắp tài sản…

Thông tư liên tịch số 02 của TAND tối cao – Viện KSND tối cao – Bộ Công an – Bộ Tư pháp có hướng dẫn áp dụng tình tiết “hành hung để tẩu thoát” là những hành vi như đánh, chém, bắn, xô ngã…

Theo luật sư Nhật, bà Hằng cho rằng các hành vi giơ tay đòi đánh, sỉ vào mặt… là hành hung. Còn Công an TP.HCM khẳng định không có việc hành hung, tức có thể hiểu rằng không có hành vi cố ý xâm phạm thân thể, gây hại đến sức khỏe người khác trong buổi đối chất vào lúc 9h ngày 16-10-2021 tại trụ sở Phòng cảnh sát hình sự Công an TP.HCM.

Luật sư Đặng Hoài Vũ (Đoàn luật sư TP.HCM) cũng cho rằng theo pháp luật thì hành hung có nghĩa là cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác. Còn xét trong cuộc sống thì đơn giản người dân chỉ hiểu “hành” là làm, “hung” là dữ, đại khái là có những hành động, lời nói làm dữ lên. Có thể bà Hằng đã hiểu sai cụm từ này và trong lúc bức xúc đã lên livestream nói về việc mình bị hành hung.

Còn theo một giảng viên Trường đại học Luật TP.HCM, pháp luật không quy định khái niệm hành hung. Song theo vị này, hành hung là hành vi dùng vũ lực hoặc đe dọa sử dụng vũ lực đối với nạn nhân. Ví dụ hành vi chỉ trỏ và đe dọa dùng vũ lực thì hành vi này có thể là hành hung, còn nói qua nói lại to tiếng thì không phải là hành hung. Để xác định việc bà Hằng có bị luật sư bảo vệ ông Võ Hoàng Yên hành hung hay không thì cần phải xem xét cụ thể video clip buổi làm việc.

Nhiều tình huống pháp lý có thể xảy ra

Theo luật sư Đặng Hoài Vũ (Đoàn luật sư TP.HCM), Công an TP HCM xác định không có việc xô xát hành hung mà hai bên chỉ to tiếng với nhau. Livestream, bà Hằng nói: “Ông Kính đứng lên sỉ vô mặt tôi, muốn đánh tôi”, “tôi bị hành hung”. Trong tình huống này, cần xem xét liệu bà Hằng có nhận thức được hàm ý của từ này hay không, bà có biết rõ dùng từ hành hung là sai sự thật không.

Luật sư Vũ cho rằng nếu do hiểu không đúng từ hành hung thì bà Hằng không bị xử lý về tội vu khống. Vì hành vi cấu thành tội vu khống là bịa đặt hoặc loan truyền những điều biết rõ là sai sự thật nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.

Trong trường hợp thông tin sai sự thật nhưng chưa đến mức xử lý hình sự thì người đưa thông tin sai sự thật có thể bị xử lý hành chính.

Trước đó, vào tháng 4-2020, bà Hằng từng bị Sở Thông tin và truyền thông TP.HCM xử phạt 7,5 triệu đồng theo nghị định 15/2020 vì thông tin sai sự thật việc tỉnh Bình Thuận bao che cho ông Võ Hoàng Yên.

Nếu tiếp tục bị xử phạt hành chính theo nghị định 15/2020 về cùng hành vi cũng không đủ cơ sở xem xét xử lý trách nhiệm hình sự bà Hằng, bởi vì tội vu khống không quy định trường hợp cá nhân đang có tiền sự mà tiếp tục vi phạm sẽ bị xử lý hình sự.

Đồng quan điểm, luật sư Bùi Quốc Tuấn (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng việc bà Hằng có vu khống hay không cần được cơ quan điều tra làm rõ. Tùy vào mức độ của hành vi vi phạm, có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nếu trước đó người này từng bị xử phạt vi phạm hành chính về cùng hành vi này thì lần vi phạm này được xem là tái phạm. Theo khoản 5 điều 2 Luật xử lý vi phạm hành chính, đó là tình tiết tăng nặng. Ngoài ra, người thông tin sai sự thật còn có thể bị kiện ra tòa án, buộc bồi thường thiệt hại do xâm phạm danh dự, nhân phẩm người khác và xin lỗi, cải chính công khai.

Theo một luật sư đề nghị không nêu tên, việc cãi nhau giữa hai bên không được coi là hành hung. Công an TP.HCM cũng đã xác định không có việc hành hung xảy ra. Và trong trường hợp nhận thức sai về từ hành hung vẫn phải chịu trách nhiệm về phát ngôn này.