Quy trình thực hiện thủ tục yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Thủ tục yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là một trong những vấn đề pháp lý thường gặp trong đời sống hằng ngày, đặc biệt khi xảy ra các sự kiện làm ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tài sản và các quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân hoặc tổ chức.

Việc hiểu rõ quy định pháp luật về căn cứ, nguyên tắc, năng lực chịu trách nhiệm, cũng như trình tự thủ tục yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng sẽ giúp người dân bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình một cách kịp thời và hiệu quả.

Cùng Luật Đỗ Gia Việt sẽ phân tích chi tiết dựa trên Bộ luật Dân sự 2015 và các quy định có liên quan, đồng thời cung cấp thông tin hữu ích cho những ai đang tìm kiếm một công ty luật sư uy tín tại Hà Nội hoặc văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội để được tư vấn, hỗ trợ pháp lý.

Cơ sở pháp lý về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Theo Điều 584 Bộ luật Dân sự 2015, trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng phát sinh khi có hành vi trái pháp luật xâm phạm đến các quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức. Cụ thể:

Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản hoặc quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường.
Người gây thiệt hại không phải bồi thường nếu thiệt hại xảy ra do sự kiện bất khả kháng hoặc hoàn toàn do lỗi của bên bị thiệt hại, trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật quy định khác.
Trường hợp tài sản gây ra thiệt hại, chủ sở hữu hoặc người chiếm hữu tài sản phải chịu trách nhiệm bồi thường, trừ trường hợp thiệt hại phát sinh do sự kiện bất khả kháng hoặc lỗi hoàn toàn của bên bị thiệt hại.

Như vậy, để phát sinh trách nhiệm bồi thường cần hội đủ các điều kiện: có thiệt hại thực tế; có hành vi trái pháp luật; có mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và thiệt hại; có lỗi cố ý hoặc vô ý của người gây thiệt hại.

Nguyên tắc bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Điều 585 Bộ luật Dân sự 2015 quy định các nguyên tắc cơ bản khi giải quyết yêu cầu bồi thường:

Thiệt hại thực tế phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận mức bồi thường, hình thức bồi thường bằng tiền, hiện vật hoặc công việc cụ thể.
Người gây thiệt hại có thể được giảm mức bồi thường nếu thiệt hại quá lớn so với khả năng kinh tế hoặc họ có lỗi vô ý.
Khi mức bồi thường không còn phù hợp thực tế, một trong các bên có quyền yêu cầu Tòa án hoặc cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh.
Trường hợp bên bị thiệt hại cũng có lỗi thì không được bồi thường phần thiệt hại do lỗi của mình.
Người có quyền lợi bị xâm phạm không được bồi thường nếu không thực hiện các biện pháp cần thiết để hạn chế tổn thất cho chính mình.

Năng lực chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Cá nhân

Điều 586 Bộ luật Dân sự 2015 quy định:

Người từ đủ 18 tuổi trở lên gây thiệt hại thì phải tự chịu trách nhiệm bồi thường.
Người chưa đủ 15 tuổi gây thiệt hại thì cha mẹ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ thì lấy tài sản riêng của con để bồi thường phần còn thiếu.
Người từ đủ 15 đến dưới 18 tuổi gây thiệt hại thì phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ thì cha mẹ bồi thường phần còn thiếu.
Người mất năng lực hành vi dân sự hoặc chưa thành niên có người giám hộ thì trách nhiệm bồi thường thuộc về người giám hộ, sử dụng tài sản của người được giám hộ. Nếu tài sản không đủ thì giám hộ bồi thường bằng tài sản của mình, trừ khi chứng minh được không có lỗi.

Trường hợp nhiều người cùng gây thiệt hại

Theo Điều 587 Bộ luật Dân sự 2015, khi có nhiều người cùng gây ra thiệt hại, họ phải liên đới bồi thường cho người bị thiệt hại. Tỷ lệ trách nhiệm được xác định theo mức độ lỗi; nếu không xác định được thì chia đều.

Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường

Căn cứ Điều 588 Bộ luật Dân sự 2015, thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là 03 năm, kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền và lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.

Thủ tục yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Để thực hiện đúng quy định, người bị thiệt hại cần tuân thủ quy trình sau:

Chuẩn bị hồ sơ

Hồ sơ khởi kiện hoặc yêu cầu bồi thường gồm:

Đơn khởi kiện hoặc đơn yêu cầu giải quyết bồi thường (theo mẫu của Tòa án).
Chứng cứ chứng minh thiệt hại: hóa đơn viện phí, chi phí sửa chữa, chứng nhận thương tật, giấy tờ tài sản, hình ảnh, video hoặc nhân chứng.
Tài liệu xác định hành vi trái pháp luật của bên gây thiệt hại.
Giấy tờ nhân thân của người yêu cầu (CMND/CCCD, sổ hộ khẩu).

Nộp đơn tại cơ quan có thẩm quyền

Người bị thiệt hại có thể:

Nộp đơn khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền (theo nơi cư trú của bị đơn hoặc nơi xảy ra thiệt hại).
Trong một số trường hợp, có thể nộp đơn tại cơ quan công an hoặc cơ quan quản lý chuyên ngành để yêu cầu xử lý hành vi vi phạm trước khi yêu cầu bồi thường dân sự.

Thụ lý và giải quyết

Sau khi nhận đơn hợp lệ, Tòa án sẽ thụ lý và tiến hành hòa giải.
Nếu hòa giải không thành, Tòa án sẽ mở phiên tòa xét xử để ra bản án hoặc quyết định buộc bồi thường.

Thi hành án

Khi bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật, bên bị thiệt hại có thể yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự tổ chức thi hành nếu bên gây thiệt hại không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ bồi thường.

Lưu ý khi yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Cần thu thập chứng cứ đầy đủ, hợp pháp để chứng minh hành vi vi phạm và thiệt hại thực tế.
Đảm bảo tuân thủ đúng thời hiệu khởi kiện 03 năm.
Có thể thương lượng, thỏa thuận mức bồi thường trước khi khởi kiện nhằm tiết kiệm thời gian, chi phí.
Trong trường hợp phức tạp, nên tìm đến công ty luật sư uy tín tại Hà Nội hoặc văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội để được hỗ trợ chuyên môn, đặc biệt là khi số tiền bồi thường lớn hoặc liên quan đến nhiều bên.

Vai trò của luật sư trong giải quyết yêu cầu bồi thường

Luật sư đóng vai trò quan trọng trong quá trình yêu cầu bồi thường:

Tư vấn căn cứ pháp lý và khả năng thành công của vụ việc.
Hỗ trợ thu thập chứng cứ, soạn thảo đơn từ, hồ sơ khởi kiện.
Đại diện khách hàng làm việc với cơ quan nhà nước, tham gia tố tụng tại Tòa án để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp.
Tư vấn phương án thương lượng, hòa giải hiệu quả, hạn chế tranh chấp kéo dài.

Việc thực hiện đúng thủ tục yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng là chìa khóa để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cá nhân, tổ chức khi bị xâm phạm. Người dân cần nắm rõ căn cứ pháp luật, nguyên tắc bồi thường, năng lực chịu trách nhiệm, thời hiệu và quy trình yêu cầu để tránh mất quyền lợi.

Trong những vụ việc có tính chất phức tạp, liên quan đến nhiều bên hoặc giá trị bồi thường lớn, việc lựa chọn một công ty luật sư uy tín tại Hà Nội hay văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội sẽ giúp quá trình giải quyết hiệu quả và đảm bảo quyền lợi tối đa.

Liên hệ chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng nhất nhé!