Từ ngày 01/7/2025, luật Hộ tịch và Nghị định 120/2025/NĐ‑CP có hiệu lực, quy định rõ cơ quan đăng ký hộ tịch và nguyên tắc thực hiện, giúp cá nhân và gia đình thuận tiện hơn trong việc đăng ký các sự kiện như khai sinh, kết hôn, khai tử… Bài viết này, công ty luật Đỗ Gia Việt sẽ giúp bạn nắm vững đăng ký hộ tịch chuyển về cơ quan nào từ 1/7/2025, các nguyên tắc, quyền và nghĩa vụ liên quan.
Cơ quan đăng ký hộ tịch từ ngày 01/7/2025
Theo khoản 1 Điều 4 Luật Hộ tịch 2014, được bổ sung tại Nghị định 120/2025/NĐ‑CP (Điều 8), từ 1/7/2025 cơ quan đăng ký hộ tịch bao gồm:
- Ủy ban nhân dân cấp xã (xã, phường, thị trấn) nơi cá nhân cư trú;
- Cơ quan đại diện ngoại giao (ĐSQ) ở nước ngoài;
- Cơ quan đại diện lãnh sự (LSQ) của Việt Nam ở nước ngoài.
Trước đây, cá nhân có thể đăng ký thêm tại cấp huyện. Nay chỉ tập trung vào cấp xã và đại diện (ngoại giao/lãnh sự).
Nguyên tắc thực hiện đăng ký hộ tịch
Luật Hộ tịch 2014 quy định 07 nguyên tắc cơ bản (Điều 5):
- Tôn trọng quyền nhân thân của cá nhân.
- Nộp hồ sơ đầy đủ, trung thực, khách quan; nếu không đủ điều kiện, cơ quan phải từ chối bằng văn bản, nêu rõ lý do.
- Giải quyết kịp thời: nếu hồ sơ nhận trước 15h, cấp trong ngày; nếu sau 15h thì trả kết quả vào ngày làm việc kế tiếp.
- Mỗi sự kiện hộ tịch chỉ đăng ký một lần, tại cơ quan có thẩm quyền.
- Nếu đăng ký ở nơi tạm trú hoặc nơi sinh sống, cơ quan phải thông báo về nơi thường trú.
- Cập nhật hồ sơ điện tử vào Cơ sở dữ liệu hộ tịch quốc gia, thông tin liên kết với dữ liệu dân cư.
- Công khai, minh bạch thủ tục để cá nhân dễ tra cứu và thực hiện.
Quyền và nghĩa vụ của công dân khi đăng ký hộ tịch
Theo Điều 6 Luật Hộ tịch 2014:
- Ai có quyền, nghĩa vụ?
- Công dân Việt Nam, người không quốc tịch cư trú tại Việt Nam bắt buộc đăng ký hộ tịch.
- Công dân nước ngoài cư trú tại Việt Nam cũng có quyền đăng ký nếu điều ước quốc tế không khác biệt.
- Ai trực tiếp thực hiện?
- Sự kiện như kết hôn, nhận con cần phải được cá nhân thực hiện trực tiếp.
- Hộ tịch khác hoặc trích lục có thể được ủy quyền, theo quy định chi tiết của Bộ Tư pháp.
- Trường hợp đặc biệt: Người chưa thành niên hoặc mất năng lực dân sự cần có người đại diện theo quy định.
Vì sao nên dùng dịch vụ tư vấn pháp lý chuyên nghiệp?
Quy trình đăng ký hộ tịch dù có chuẩn hóa nhưng vẫn có thể phát sinh khó khăn liên quan đến:
- Hồ sơ chưa đáp ứng quy định;
- Thời hạn xử lý không đúng theo quy luật;
- Điều chỉnh sai sót trong sổ hộ tịch điện tử;
- Khiếu nại trong trường hợp bị từ chối hoặc chậm xử lý.
Trong những tình huống phức tạp, bạn nên tìm đến công ty luật sư uy tín tại Hà Nội hoặc văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội như công ty luật Đỗ Gia Việt để được hỗ trợ chuẩn xác. Luật sư chuyên lĩnh vực hộ tịch sẽ:
- Soạn hồ sơ đúng định dạng, hướng dẫn kịp thời;
- Hỗ trợ liên hệ, đốc thúc cơ quan hành chính khi chậm trễ;
- Tư vấn các tình huống như ủy quyền, tài sản chung, ly hôn, thừa kế…
Thủ tục, hồ sơ, thời gian thực hiện
A. Thủ tục tại xã, phường, thị trấn
- Chuẩn bị hồ sơ theo mẫu (khai sinh, kết hôn, khai tử…).
- Nộp trực tiếp hoặc qua bưu điện, đại diện ngoại giao/lãnh sự nếu ở nước ngoài.
- Cán bộ tiếp nhận và xử lý:
- Nếu đủ hồ sơ, giải quyết trước 15h cùng ngày.
- Nếu sau 15h, trả kết quả ngày làm việc kế tiếp.
- Ký vào sổ hộ tịch và cập nhật vào hệ thống quốc gia.
B. Trường hợp đặc biệt
- Đăng ký hộ tịch ở nơi tạm trú, nơi đang sống ở nước ngoài.
- Nhận con, ly hôn, cải chính thông tin cần có giấy tờ bổ sung và thời hạn giải quyết tương tự.
Ví dụ minh họa thực tế
Ví dụ 1: Anh Minh, cư trú tại Hà Nội, sinh con ở Đà Nẵng. Anh muốn đăng ký khai sinh cho con tại nơi thường trú là Hà Nội. Anh nộp hồ sơ tại phường nhưng cán bộ hướng dẫn nếu ở nơi khác cần đăng ký tạm trú và ủy quyền. Luật sư có thể hỗ trợ thực hiện ủy quyền, cập nhật đúng quy định và xin căn cứ pháp lý đầy đủ.
Ví dụ 2: Chị Lan đang sống ở Úc, muốn đăng ký khai tử bố mẹ tại Việt Nam. Chị gửi hồ sơ đến Lãnh sự quán Việt Nam tại Sydney, sau đó Lãnh sự chuyển hồ sơ về cấp xã nơi cư trú của bố mẹ chị tại Hà Nội. Nếu hồ sơ thiếu công chứng, pháp lý sai sót, luật sư sẽ kịp thời hỗ trợ điều chỉnh.
Từ ngày 01/7/2025, việc đăng ký hộ tịch chuyển về cơ quan nào từ 1/7/2025 được quy định rõ hơn, tập trung tại UBND cấp xã và cơ quan đại diện ở nước ngoài. Việc này như nâng cao tính hiệu quả và rõ ràng trong quản lý hộ tịch.
Để đảm bảo thực hiện đúng pháp luật, tiết kiệm thời gian và tránh rủi ro, bạn nên sử dụng dịch vụ của công ty luật sư uy tín tại Hà Nội hoặc văn phòng luật sư uy tín tại Hà Nội. Và nếu bạn cần hồ sơ mẫu, tư vấn chi tiết tình huống cá nhân hoặc hỗ trợ nộp qua đại sứ quán/đại diện lãnh sự, hãy liên hệ với công ty luật Đỗ Gia Việt để được hỗ trợ nhanh chóng và chuyên nghiệp.
